in italiano è detto padre Giovanni Battista Auchèr; talora Mkrtich AUGERIAN, Mkrtich Hayrapet AVGERYAN, più spesso Padre Mkrtich AWGEREAN. In armeno Մկրտիչ Հայրապետի Ավգերյան.
Padre Mkrtich Augerian (Mkrtich Hayrapet Avgeryan, Padre Mkrtich Awgerean ) e padre Krikor Jalalian (Grigor Chelalian). San Lazzaro, Venezia, 1865. (seconda edizione).
Mkrtich Hayrapet Avgeryan ( 11 novembre , 1762 o novembre 24 , 1762 , Ankara , Impero Ottomano - marzo 3 , 1854 , Venezia , Impero austriaco ), teologo , linguista-traduttore, traduttore. Consigliere della Congregazione Mechitarista (30 anni) և Presidente Generale (20 anni).
Nel 1774 entrò nel Monastero di San Lazzaro , fu ordinato sacerdote, e svolse una fruttuosa attività scientifica e culturale. È conosciuto come teologo in molte opere. La più notevole è l'opera monumentale "Comportamento completo e testimonianza dei santi nella chiesa armena dell'antica festa" (pp. 1-12, 1810-15), dove ha coperto le vite dei santi, ha fatto analisi e correzioni filologiche. Di particolare valore è il 12° volume, "Resti dei santi Varuts che celebrano il nostro esterno, commemorando gli Yasmavurs o i Charents degli armeni, così come i greci e i latini" (1815), che è un dizionario riccamente integrato di nomi sacri.
Ha scritto molte opere di natura religioso-morale, di cui "Buoni Misteri" ( 1809 ), "Una medicina che è una medicina spirituale" ( 1810 ) sono scritte in armeno-armeno e possono essere utilizzate per studiare la storia di quest'ultimo. Avgeryan ha anche svolto un ottimo lavoro nel campo della traduzione. Tradotto dal latino in ittita "Storia dei tartari" dello storico Hetum (1842), "Prova di religione e responsabilità" di Alexander Tasson (1844), "Discorso di filosofia" di Seneca (1849), "Yaghags propriamente detto" di Cicerone (1845) ) , Il "Canone pastorale" di Gregorio Magno (1846) և ecc.
Tradotto dal latino in latino da Filone di Alessandria և La "Cronaca" di Eusebio di Cesarea (parti 1-2, 1818), i cui originali greci sono andati perduti. La "Cronaca" riassume la traduzione armena originale - i passaggi greci conservati negli scritti dei cronisti greci. Il capolavoro di Avgeryan è "Nuovo dizionario della lingua di Haykazian" o "Nuovo dizionario di Haykazian" (voll. 1-2, 1836-37, co-autori: G. Avetikyan , Kh. Surmelyan ). Pubblicò anche "Dizionario manuale della lingua armena" (1846, 1865, seconda edizione).
_____________
Մկրտիչ Հայրապետի Ավգերյան (նոյեմբերի 11, 1762, Անկյուրա (Օսմանյան կայսրություն) – մարտի 3, 1854, Վենետիկ), աստվածաբան, լեզվաբան-բառարանագիր, թարգմանիչ։ Մխիթարյան միաբանության խորհրդական (30 տարի) և ընդհանուր աթոռակալ (20 տարի)։
1774 թվականին մտել է Սուրբ Ղազար վանք, ձեռնադրվել հոգևորական, ծավալել բեղմնավոր գիտական, մշակութային գործունեություն։ Իբրև աստվածաբան հայտնի է բազմաթիվ երկերով. ամենանշանավորը «Լիակատար վարք եւ վկայաբանութիւն Սրբոց, որք կան ի հին տօնացուցի եկեղեցւոյ Հայաստանեայց» (հ. 1–12, 1810–15) կոթողական աշխատությունն է, որտեղ լուսաբանել է սրբերի կյանքը, կատարել բանասիրական վերլուծումներ ու ճշգրտումներ։ Առանձնակի արժեք ունի 12-րդ հատորը՝ «Մնացորդք Վարուց Սրբոց արտաքոյ տօնացուցին մերոյ, յիշատակելոց ի Յայսմաւուրս կամ ի Ճառընտիրս Հայոց, որպէս եւ Յունաց եւ Լատինացւոց» (1815), որն այբբենական սկզբունքով կազմված սրբանունների բառարան է՝ հարուստ հավելյալ տվյալներով։
Գրել է կրոնաբարոյախոսական բնույթի բազմաթիվ երկեր, որոնցից «Բարի խորհուրդներ» (1809) և «Դեղ կենաց, որ է հոգեւոր բժշկարան» (1810) աշխատությունները շարադրված են արևմտահայերեն և կարևոր են վերջինիս պատմությունն ուսումնասիրելու առումով ևս։ Ավգերյանը վիթխարի աշխատանք է կատարել նաև թարգմանության ասպարեզում. լատիներենից գրաբար է թարգմանել Հեթում պատմիչի «Պատմութիւն թաթարաց»-ը (1842), Աղեքսանդր Թասսոնի «Ապացոյցք կրօնի եւ պատասխանատուութիւնք»-ը (1844), Սենեկայի «Ճառք իմաստասիրականք»-ը (1849), Կիկերոնի «Յաղագս պատշաճից»-ը (1845), Գրիգոր Մեծի «Կանոն հովուական»-ը (1846) և այլն։
Գրաբարից լատիներեն է թարգմանել Փիլոն Ալեքսանդրացու ճառերը և Եվսեբիոս Կեսարացու «Քրոնիկոն»-ը (մաս 1–2, 1818), որոնց հունարեն բնագրերը կորած են։ «Քրոնիկոն»-ն ամփոփում է հայերեն հին թարգմանության բնագիրը և հույն մատենագիրների գրվածքներում պահպանված հունարեն հատվածները։ Ավգերյանի գլուխգործոցն է «Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի» կամ «Նոր հայկազեան բառարան»-ը (հ. 1–2, 1836–37, համահեղինակներ՝ Գ. Ավետիքյան, Խ. Սյուրմելյան)։ Հրատարակել է նաև «Առձեռն բառարան հայկազնեան լեզուի» (1846, 1865 երկրորդ տպագրութիւն)։
